‘Mag ik wieden als ik aan permacultuur doe?’
Naast ‘wat doe ik tegen slakken‘ is ‘mag ik wieden’ bijna altijd vraag nr.1. die mij vaak gesteld wordt. We worden gelukkig steeds bewuster van de rol en het nut van wilde planten. Ook in de moestuin hebben ze nut. We weten dat veel van onze medewerkers in de natuur daarvan afhankelijk zijn, dus als je wilde planten verwijdert, neem je misschien ook voedsel en beschutting weg van de bijen, of de lieveheersbeestjes, of van iemand waarvan je het bestaan nog niet eens weet…
Oogst een voordeel
Maar ja, je moet ook zelf kunnen eten. Wilde planten (m.a.w. ‘onkruid’) zijn in het algemeen sterker dan onze groenteplanten. Dus als je een oogst wilt moet er toch iets gebeuren. Veel van het wild kun je ook inderdaad opeten. Dat is een handige eerste stap!
Gezond verstand
Ik ga altijd voor de ‘gezond verstand’-aanpak. Begrijpen waarom wilde planten er zijn. Onderzoeken wat hun nut en functie is. Ervoor zorgen dat je eigen planten toch een voorsprong hebben. In de groentetuin wied ik wel. Vooral in het vroege voorjaar als mijn zaailingen omhoog beginnen te komen. Meer over de gezond-verstand-aanpak kun je hier lezen.
Waarom is er onkruid?
Waarom wilde planten überhaupt aanwezig zijn in de tuin? Dat heeft verschillende redenen. Als de omstandigheden geschikt zijn voor een plant- of diersoort gaat het zich daar vestigen. Als de omstandigheden ongeschikt worden mislukt de voortplanting van de soort en verdwijnt die weer.
Geschikte omstandigheden voor ‘onkruid’:
- Een kale bodem
- Een verstoorde bodem (gespit/omgewoeld e.d.)
- Een verdichte bodem.
Er zijn vast ook meer subtiele redenen, maar deze zijn waarschijnlijk de belangrijkste. Wilde planten hebben gewoon werk te doen. Het verbeteren en opbouwen van de bodem bijvoorbeeld. Iemand moet het toch doen, dus als jij het niet doet…
Als je minder van een bepaalde plant wilt, probeer je erachter te komen hoe je de omstandigheden daarvoor ongunstig kunt maken en tegelijk gunstig voor jouw gewenste planten. Het begint met hoe je met de bodem omgaat. Leren hoe jouw eigen bodem te verbeteren? Kom naar de ‘betaal wat je kunt’ betere bodemdagen.
Ik houd van onkruid
Persoonlijk vind ik onkruid prima. Ik heb er niet zoveel van omdat wij de bodem weinig kaal laten, weinig spitten of verstoren en ervoor zorgen dat het steeds gezonder wordt.
Als ik niks anders wil laten groeien laat ik wilde planten (behalve kweekgras en zevenblad) de bodem bedekken. Dit voorkomt erosie van de bodem en geeft onderdak en voedsel aan mijn wilde tuinmedewerkers. Zodra ik wil inzaaien verwijder ik de wilde planten. Daarna wel wieden totdat mijn eigen gewassen groot genoeg zijn om zichzelf te kunnen redden.
Werk met de natuur mee
Bij het verwijderen van wilde planten kijk ik wel naar wat ze op dat moment aan het doen zijn. De hondsdraf bijvoorbeeld bloeit op dit moment. Op een moment in het jaar, dat er verder niet zoveel bloemen aanwezig zijn, is het een belangrijke voedselbron voor bijen. Ik wacht totdat het uitgebloeid is voordat ik het weghaal. Als zo’n aanpak niet praktisch is kun je onderzoeken welke andere bijenplanten bloeien op dit tijdstip en ze toevoegen in je tuinplan. Met vaste planten in een haag bijvoorbeeld.
Mulchen met onkruid?
Organisch materiaal is eten voor het bodemleven. Het bodemleven produceert het eten voor je planten. Het is dus handig om onkruid als een gratis bron van vruchtbaarheid te beschouwen. Ik leg veel terug op de bodem. Vooral rondom planten die minder slakkengevoelig zijn, zoals uien en knoflook. Planten die gemakkelijk wortelen leg ik onderstboven op de grond of een pad totdat ze uitgedroogd zijn. Daarna kunnen ze op de bedden. Planten zoals kweekgras en zevenblad voer ik aan de konijnen. Deze soorten zijn extreme overlevers en kunnen, net zoals Houdini, uit de meest levensbedreigende situaties ontsnappen om lekker verder te gaan woekeren.
Elke nadeel heeft zijn voordeel
Veel wilde planten neem ik mee naar huis voor mijn konijnen. De konijnen leveren mest voor mij, die in compost veranderd wordt voor de moestuin. Het probleem wordt een oplossing. Daar gaan we voor met permacultuur!
