Mulchen moet je doen!
Mulchen is in de wintermaanden echt onmisbaar voor je moestuin. Dus als je mij niet gelooft is dit artikel speciaal voor jou 😉
De natuur vindt ook dat je moet mulchen. Ze gooit het letterlijk voor je voeten en op precies het juiste moment. Herfstbladeren! Ik heb er al veel over geschreven.
Herfst is het geschikte moment omdat de bodem nog redelijk warm is. Mulchen is een beetje zoals je huis isoleren. Als de bodem al koud of bevroren is wanneer je mulcht, hou je de koud in de bodem. Als je mulcht op het moment dat de bodem nog warm is houd je de warmte binnen en de kou buiten. Dat is goed voor het bodemleven, dat kan lekker doorgaan met het bewerken van de bodem zodat jij het niet hoeft te doen.
Gratis tuinmedewerkers!
Een bodem zonder mulch of beplanting… what’s the problem?

Het regent best hard in de winter… en we weten allemaal de kracht van water op hoge snelheid. (Weet je het niet? kijk hiervoor een kort filmpje) . Als je bodem kaal is werkt de regen als een soort hamer (niet die van Rutte 😉 De bodem begint in te klinken. De balans tussen gassen en water in de bodem raakt verstoord waardoor het bodemleven het moeilijk krijgt en de structuur van de bodem steeds verder achteruitgaat.
In de foto zie je dat algen beginnen te groeien op de oppervlakte van de bodem, wat aangeeft dat het water daar op een ongezonde manier blijft rondhangen.
Voedingstoffen die mogelijk aanwezig zijn in de bodem spoelen uit.
Een bodem met mulchlaag – zoek de verschillen!

Deze foto nam ik gisteren nadat ik een laag lindeblad van het bed had weggehaald. De bodem is korrelig en los is. De korreligheid (aggregaten) laat zien dat het bodemleven hier nog leeft! In tegenstelling tot de “chinese water torture bed”: de mulchlaag heeft ervoor gezorgd dat de regen niet direct kan inslaan op de bodem. De mulchlaag is een soort dak. Het water sijpelt langzaam de bodem in. Mulch is ook het eten van veel bodemdiertjes – dat komt goed uit, ze hebben kost en inwoning!
En wat doet het bodemleven voor mij?
Ongeveer alles eigenlijk…
Het bodemleven zorgt voor de korrelige structuur die zichtbaar is in een gezonde bodem. Dat komt door een soort lijm dat veel bodemorganismen uitscheiden (misschien uit blijdschap!).
De korrelige structuur is heel belangrijk voor iedereen. Het zorgt ervoor dat water en gassen in een gezonde balans blijven. Water kan een weg vinden tussen alle aggregaten. Op weg naar het grondwater wordt het benut door verschillende organismen, of het blijft op een gezonde manier hangen door het sponsachtige organische materiaal dat in een humusrijke bodem aanwezig zijn.
Planten als mulchlaag? Dat is nog beter!

Een moestuinbed met levende mulch is de allerbeste situatie. Door winterharde planten te laten groeien (groenbemesters of winterharde gewassen) biedt je een niche aan al het bodemleven (niche: een plek om te wonen waar jouw natuurlijke gedrag een functionele relatie heeft met de omgeving). Veel microben hebben een directe relatie met de plantenwortels. Plant en microbe leveren voordelen aan elkaar.
De planten produceren organisch materiaal (blad en wortel) dat ten goede komt van de bodemstructuur.
Organisch materiaal functioneert als een spons, het houdt water op een gezonde manier vast. Organisch materiaal houdt ook nutriënten vast waardoor (regen)water op weg naar het grondwater gezuiverd wordt.
Sommige groenbemesters gaan vanzelf dood tijdens de winter – waardoor hun blad vanzelf een mulchlaag vormt. Sommige kun ze zelf opeten – zoals de winterpostelein op de foto hierboven.
De groenbemesters die de winter overleven kun je eruit trekken en gebruiken als mulch. Je kunt ze ook onderspitten (als dat echt moet!)
Hier lees je meer over groenbemesters …
En hier over welk blad je het beste kunt gebruiken als mulch.