10 Miljoen bomen in Nederland planten is de ambitie van Planboom. Wat een goede initiatief! Iedereen weet dat bomen goed zijn. Maar waarom eigenlijk? En waarom zouden eetbare bomen de beste keuze zijn in jouw achtertuin?
Bomen houden ons in leven op meer manieren dan je doorhebt.
Bomen en bossen zijn de grote regulatoren van het klimaat. Ze kunnen:
- CO2 opslaan in hun biomassa (het ‘lichaam’ van de boom)
- het mogelijk maken dat andere organismen ook CO2 opslaan in hun lichamen in de vorm van suikers (via het boven- en ondergrondse voedselweb – heel veel andere dieren en planten vinden bij bomen een plek om te eten en te wonen
- de watercyclus reguleren; ze zorgen ervoor dat water en vocht
- op een gezonde manier de bodem insijpelt
- het grondwater en natuurlijk ondergrondse waterbuffers (aquifers) aanvullen
- gezuiverd worden
- blijven hangen onder de boomspiegel tijdens droogte (mits er voldoende gelaagdheid en beschutting tegen de wind is)
- de lucht in gestuurd worden om nieuwe regenwolken te vormen (vooral in grote bossen)
- door condensatie weer terechtkomen in het bodem onder de boom
- de omgeving verkoelen door schaduw maar ook door evapo-transpiratie (de boomversie van zweten š )
- beschutting bieden aan de omgeving door o.a. wind te weren.
10 miljoen bomen is dus een goed idee š
Maar waarom worden al die bomen in eerste instantie gekapt?
In Nederland gebeurt dat om verschillende redenen, soms positief en soms negatief (afhankelijk van je wereldbeeld).
Wereldwijd is 80% van de kap direct aan landbouw te verbinden
Vooral in Braziliƫ wordt er gekapt om soja te kunnen verbouwen en in Zuid Oost Aziƫ voor de palmolie plantages.
Soja en palmolie komen vervolgens direct en indirect in onze supermarkten terecht.
Wij eten het regenwoud op
Veel tropische wouden worden gekapt voor o.a. het verbouwen van soja en oliepalmplantages.
Palmolie is een (onzichtbaar) ingrediĆ«nt van heel veel producten – eetbaar en niet eetbaar. Krachtvoer voor vee bevat soja. Soja maakt dus een groot deel uit van de vlees- en zuivelindustrie.
Deze tropische bossystemen zijn heel belangrijk en hebben veel effect op de gezondheid van de hele planeet. Tropische bossen zijn het thuis voor meer dan 50% van alle plant- en diersoorten op aarde. Behalve dat onze niet-menselijke mede-aardbewoners ook gewoon recht hebben om hier te kunnen wonen, vormen ze samen een netwerk van complexe relaties die de oerwouden veerkrachtig en gezond houden.
We weten allemaal hoe belangrijk deze wouden zijn in het opslaan van CO2. Minder bekend is het belang voor de mondiale watercyclus.
Nemo Kennislink
Het is dus belangrijk om je achtertuin te delen met een boom of twee. Tegelijk is het belangrijk om te helpen in het beschermen van tropische oerwouden (je leven hangt er echt vanaf – of tenminste dat van je kinderen en kleinkinderen). Als je alleen maar hier in Nederland een boom plant zonder tegelijk iets aan je effect op de tropische wouden te doen, heeft het niet zoveel zin.
Eetbare bomen in de achtertuin
Wat als jij zou stoppen met het opeten van het regenwoud. Misschien kun je beter je eigen achtertuin opeten!
Door eetbare bomen te planten in je achtertuin sla je in een klap meer vliegen dood (meer dan twee dus).
De hele achtertuin eetbaar is nog leuker en beter!
Dat hoeft niet veel werk te kosten. Het voordeel van een eetbare siertuin van vaste planten is dat het juist niet veel onderhoud nodig heeft.
Als je meer eten uit je eigen tuin haal en tegelijk je consumptiepatroon aanpast, zodat soja en palmolie uitgesloten worden, neem je meerdere stappen in de goede richting. Je moet natuurlijk ook je anderen consumptiepatronen onder de loep nemen, maar een eetbare tuin is een goede plek om te beginnen.
Straatboomgaard
Woon je in een straat van rijtjeswoningen of kleine tuinen? Leg een straatboomgaard aan. Voor elke achtertuin een andere soort eetbare boom. De oogst kan gedeeld worden. Je leert je buurtjes kennen en je kunt elkaar helpen met oogsten, snoeien, inmaken en opeten!
Maar… er is meer!
Het streven van permacultuur is zoveel mogelijk voedsel te produceren op een zo klein mogelijke oppervlakte, en zo dichtbij huis mogelijk. Minder monocultuur landbouw in Nederland en elders betekent meer land dat ingenomen kan worden door de natuur. Meer wilde ecosystemen betekent een leefbaardere planeet.
Multifunctionele plantsystemen
Om dit te kunnen doen kijken permacultuur-ontwerpers naar hoe ze nog meer voordeel uit (beplantings-)systemen kunnen halen. We willen niet alleen veel voedsel produceren maar ook andere ‘energie’-voordelen creĆ«ren voor de mens in het systeem.
Windwering
Het gebruik van boom- of plantsystemen om koude wind te weren kan je energierekening in de winter verlagen. Het weren van wind maakt je tuin leefbaarder voor jezelf maar ook voor andere organismen (bijvoorbeeld de bijen die je nodig hebt om je vruchtbomen te bestuiven).
Minder wind in de tuin betekent ook minder evaporatie van water uit de tuin, dus minder hittestress en minder irrigatie. Dat spaart werk en tijd.
Verkoeling
Planten kunnen gekozen en zo geplaatst worden dat ze de zon uit je huis en tuin weren in de hete zomermaanden en doorlaten in de winter.
Meestal kies je hier een plant voor die juist van de hete zon houdt: een kiwi of een druif misschien…
Waterhuishouding
Het afkoppelen van het hemelwater (de regenpijp) en het water door de tuin leiden voorkomt op een gunstig manier overbelasting van het riool.
Je zorgt er zo ook voor dat hemelwater weer beschikbaar is voor de natuur in je tuin zoals dat ooit de bedoeling was.
Een goede ontwerper kijkt ook naar hoe jouw andere behoeftes te combineren zijn met de tuin zodat de tuin echt voor jouw gaat werken.