Hoe leg je snel een moestuin aan, zodat je dit seizoen al kunt oogsten?
Permacultuur adviseert om je tuin een jaar lang te observeren voordat je grote veranderingen aanbrengt. Maar waarom moet je zolang observeren?
Het doel is niet om je af te remmen, maar juist om grote fouten te voorkomen. Denk aan een moestuin aanleggen op een plek met te veel schaduw of wind. Of per ongeluk het natuurlijke evenwicht verstoren—bijvoorbeeld door een poel te dempen of een stenen bult op te ruimen, waardoor je de populatie slakkenetende padden en kikkers kwijtraakt.
De natuur is voortdurend in beweging.
Niet alle dieren, planten en micro-organismen die in je tuin leven, zijn het hele jaar door waarneembaar. Bovendien veranderen de baan van de zon en de richting van de wind met de seizoenen mee. Pas na een volledig jaar observeren krijg je echt inzicht in hoe jouw tuin werkt en welke plekken het meest geschikt zijn voor bepaalde functies.
Gelukkig betekent observeren niet dat je een jaar stil hoeft te zitten. Je kunt ook experimenteren! Met een tijdelijke moestuin, die je met minimale tijd en materialen aanlegt, geniet je alvast van verse groenten terwijl je de beste plek bepaalt voor bijvoorbeeld je voedselbos of kippenren.
Een moestuin is snel opgezet en net zo makkelijk weer verplaatst. Hoe pak je het aan?
Stap 1: Kies een zonnige plek
Zorg voor een locatie in de volle zon. Begin liever klein, met één of twee moestuinbedden, dan meteen groots—tenzij je veel tijd en ervaring hebt.
Stap 2: Gebruik bakken voor een snelle start
De makkelijkste manier om meteen te beginnen is door verhoogde bakken te gebruiken. Je kunt ze zelf maken van afvalhout, zoals oude pallets of vloerdelen. Let op: gebruik alleen onbehandeld hout, zodat er geen schadelijke stoffen in je grond terechtkomen.
Ideale afmetingen? Zorg ervoor dat je overal goed bij kunt zonder ver te reiken. Een breedte van ongeveer 1,20 meter is ideaal.
Stap 3: Wat doe je met onkruid of gras onder je bakken?
Gras of gewoon onkruid?
Als je op gras tuiniert, kun je het eraf plaggen en de bak direct op de kale aarde zetten. Werk de grond daarna los met een spitvork, vul de bak met moestuingrond en je bent ‘good to go’.
Hardnekkig wortelonkruid zoals kweekgras of zevenblad?
Dit vraagt om een andere aanpak. Leg twee tot drie lagen onbedrukt karton onder de bakken om te voorkomen dat het onkruid door je moestuingrond groeit.
Let op: Gebruik alleen karton zonder plastic of PFAS (forever chemicals). Een eenvoudige test: druppel een beetje olijfolie op het karton. Wordt de olie opgenomen? Dan is het waarschijnlijk PFAS-vrij. (Maar eerlijk is eerlijk—het probleem met PFAS is dat je het niet zomaar kunt zien of testen…)
Stap 4: Hoe diep moeten je bakken zijn?
Als je karton gebruikt, moeten de bakken wat hoger zijn. Groenteplanten hebben lange wortels en groeien minder goed als ze na 20 cm tegen een kartonnen laag aanlopen. Een bak van 40 tot 50 cm diep is daarom beter.
Belangrijke ontwerptips
Brede paden tussen de bakken
Zorg ervoor dat je comfortabel tussen de bedden kunt lopen en werken. Ligt je moestuin op gras? Maak de paden dan breed genoeg voor je grasmaaier. Het gemaaide gras kun je direct als mulch in je bedden gebruiken!
Slakken—hoe vermijd je een all-you-can-eat buffet?
Slakken houden ervan om overdag aan de voet van je moestuinbakken te schuilen, vooral in het gras dat net te lang blijft staan langs de randen. Even met de heggenschaar erlangs helpt!
Denk verder dan alleen de moestuin
Een moestuin in een tuin zonder natuurlijke vijanden van de slak is eigenlijk een restaurant voor je minst favoriete mollusc… Zorg dus voor een slim permacultuurontwerp met voldoende plek voor egels, padden en vogels. Anders blijft je moestuin een frustrerende en tijdrovende strijd.
Met deze aanpak kun je direct aan de slag en dit seizoen al genieten van je eigen verse groenten, terwijl je de tuin een jaar lang zorgvuldig observeert.