Slakken zijn echt een goede reden om bang te zijn voor mulchen.
Maar de natuur gooit mulch overal heen en lijkt geen slakkenprobleem te hebben. Hoe komt dat?
Uiteraard groeien er niet zoveel slaplantjes en wortels in een bos. Maar andere kleine sappige zaailingen plant ze wel overal. En die worden niet meteen afgemaaid door al die irritante glibberige beestjes.
Hoe doet ze dat? De natuur heeft een paar trucjes achter de hand. Behalve de goede plant op de goede plek zetten, en onderdak voor alle slakkeneters bouwen, heeft ze nog een geheim…
…timing.
Hoe mulcht de natuur?
Timing is alles. In de herfst laat de natuur al haar mulch in één keer vallen. De bladeren bedekken de aarde met een knusse deken en iedereen gaat lekker snoezelen om de winter door te komen. Vreemd genoeg slaapt iedereen samen. Slakken en slakkeneters zoals padden en loopkevers kruipen allemaal tegen elkaar aan. Dus als je een beetje trek krijgt als pad, hoef je alleen maar een beetje onder de dekens te rommelen om een lekkere sappige slak in je mond te laten vallen. Een beetje zoals slapen in een supermarkt.
Vogels maken ook dankbaar gebruik van de deken om voedsel te vinden als de bessen op zijn. En dat voedsel bestaat natuurlijk ook uit slakkeneieren en andere kleine prut. Zo houdt iedereen elkaar in balans.
Als de lente aanbreekt, wil iedereen ontbijten. De voorraad mulch is op dus gaat de natuur snel bezig met nieuwe maken. In april begint ze met het rondstrooien van bloesembladeren. Tijdens de zomer voegt ze telkens nieuwe, smakelijke ingrediënten toe aan haar biomassa tapas.
Deze constante aanvoer van kleine hoeveelheden voedsel houdt iedereen tevreden en aan het werk en voorkomt populatie-explosies en plagen.
Zodra het herfst wordt en iedereen zich klaarmaakt voor de winterslaap, begint alles weer van voren af aan.
Wat kun je van de natuur leren over mulch?
Natuurlijk zijn onze moestuinen niet helemaal hetzelfde als een bos of een weide.
Maar de natuur laat ons zien wat we kunnen doen om slakkenexplosies te voorkomen als we mulchen.
De gouden tip van de natuur is om regelmatig kleine hoeveelheden mulch toe te voegen in plaats van alles in één keer en dan lange tijd niets. Dit houdt de slakkenpopulatie stabiel.
Als je ze ineens een feestmaal voorschotelt, stimuleer je een babyboomergeneratie. Zonder nieuwe mulch zal al die nieuwe aanwas van slakken onvermijdelijk aan je planten beginnen te knabbelen.
Mulch-strategie
Dit is de mulchstrategie die ik gebruik en uitleg tijdens de jaarlijkse moestuincursus.
Mulchen in de lente
Lichtjes met fijn materiaal strooien
Net als de natuur begin ik altijd met een schone lei. Als er nog mulch op de grond ligt, duw ik dat opzij om in de grond eronder te zaaien. Soms strooi ik er een beetje compost overheen. Ik leg de mulch verder weg van mijn zaaibedden zodat niemand met slechte bedoelingen zich eronder kan verstoppen.
Zelfs als ik voorgezaaide planten in de moestuinbedden zet, mulch ik nog niet veel. Ik wacht tot ze steviger zijn. In maart en april is de zon nog niet zo heet en is er overal nog voldoende water. Omdat ik in de herfst heb gemulcht, is er nog genoeg veerkracht in de grond om het een tijdje uit te houden zonder strooisellaag.
Afhankelijk van het weer en hoeveel slakken er zijn, mulch ik met heel fijn materiaal zoals gemaaid gras. Ik strooi het als hagelslag in een heel dun laagje over de grond. Als de planten groeien, strooi ik regelmatig gemaaid gras tussen de zaailingen.
Het is belangrijk om materiaal te gebruiken die snel afbreekt
Mulchen in de zomer
Hoe groter je planten worden, hoe minder aantrekkelijk ze zijn voor slakken (in theorie). Nu kun je grover materiaal en een dikkere laag beginnen te gebruiken. In deze maanden begint het ook warmer te worden en het is belangrijk om zwarte grond te vermijden. Zwarte grond absorbeert zonlicht en warmt op, waardoor water sneller uit de grond verdampt. Probeer tijdens hittegolven te mulchen met lichtgekleurd materiaal. Hooi, hennep of vlasstro reflecteert het licht en houdt de grond koel. Tijdens een hittegolf leg ik stro over de hele plant, als een soort zonnehoed. Ik heb dat ook eens met lakens gedaan om de warmte te reflecteren. Werkt prima!
Mulchen in de herfst en winter
Dit is het seizoen van de regen. In de winter is het extra belangrijk om je grond bedekt te houden, omdat er minder planten zijn om de regenval te breken en de grond te beschermen. Gelukkig laten de bomen hun bladeren vallen, wat handig is! Er zijn veel herfstbladeren die geschikt zijn om te mulchen: lees het hier. Gebruik alleen bladeren die anders weggegooid zouden worden. Bomen hebben hun bladeren op de grond rond de wortels nodig. Als je daar bladeren weghaalt, verstoor je het systeem van de boom.
Een mulchstrategie is slechts een van de technieken die nodig zijn om balans in je tuin te creëren. Tijdens de jaaropleiding permacultuur leer je ook hoe je met aandacht voor biodiversiteit, waterhuishouding en het bodemleven je eigen veerkrachtige, eetbare ecosysteem kunt aanleggen.
Leer meer over biodiversiteit en permacultuur in een van onze cursussen