Meestal ben ik in mijn blogs evenwichtig en genuanceerd (hoop ik ;-))
Maar ik merk, met deze aanhoudende droogte, dat ik nu mijn geduld aan het verliezen ben – eigenlijk ben ik gewoon super pissed – dus bij deze!
Er zijn veel discussies over droogte en bomen de laatste tijd. Ik zeg ook tegen mensen ‘plant bomen tegen de droogte’. Het standaardantwoord is vaak dat bomen toch zoveel water zuigen, en dus onderdeel van het probleem zouden zijn…?!?!?!
Dit doet me denken aan het verhaal over regenwormen en hoeveel CO2 ze uitstoten, en aan de fundamentele onwetendheid over hoe ecosystemen werken om juist alles in balans te houden – give and take. Cycli dus….
Bomen en de watercyclus
Hier zie je een foto van mijn stadstuin in Zwolle. We hebben hier sinds het begin van de droogte niet één keer water hoeven geven, en eigenlijk sinds dat het aangelegd is.
De bosrand in de permacultuurtuin heeft ook nauwelijks water gekregen.
We hebben nu twee moestuinstukken. Het oudere deel, dat op de zonnige kant voor het bosrand ligt, heeft aanzienlijk minder water nodig dan ons nieuw aangelegde stuk (in maart 2018 aangelegd).
Waarom?
Bomen en struiken transpireren (verdampen) elke dag veel water – meer dan dat ze zelf gebruiken. Dit heeft veel nuttige gevolgen:
- Het verkoelt de omgeving waardoor de planten zelf, en de planten in hun omgeving, minder water nodig hebben.
- ‘s Nachts treedt condensatie op. Zelfs in de woestijn is er altijd vocht in de lucht aanwezig. Dit vocht condenseert op de (relatief koele) bladeren van bomen en planten en vindt zo ook zijn weg naar beneden, de bodem in.
- Bomen sturen overdag veel water de lucht in. Niet handig zou je zeggen. Wel handig – dit water komt ergens verderop weer als regen naar beneden
de moestuin doet het goed en we sproeien niet zoveel - Als wind over een bos of rij bomen waait wordt de wind omhoog gestuwd. Als gevolg daarvan wordt de luchtdruk boven het bos hoger waardoor er meer kans is dat het vocht uit het lucht ook ergens verderop als regen neervalt.
- Als wind over een bos waait wordt stof omhoog de lucht ingebracht. Stof vormt condensatiekernen, helpt bij het ontstaan van wolken waardoor het vocht als regen naar beneden kan vallen.
- Bomen zorgen voor schaduw – dat spreekt vanzelf
- Bomen laten blad vallen – deze mulch-laag zorgt ervoor dat de bodem gekoeld en afgedekt blijft waardoor o.a. verdamping van water uit het bodem afgeremd wordt.
Dus waarom gaan er op dit moment toch bomen dood, of moet je ze toch water geven?
Omdat:
- ze omringd zijn door beton, stoeptegels of gras in plaats van een gelaagde systeem van struiken, bodembedekkers en andere beplanting
- mensen het blad en de takken van onder de bomen wegruimen waardoor de bodem bloot komt te liggen. De bodem heeft meestal een donkere kleur die gemakkelijk warmte opneemt, waardoor het nog sneller uitdroogt. Al het bodemleven, waarvan een boom afhankelijk is voor o.a. zijn weerstand en voedingstoffen, kan niet in zo’n woestijn overleven en gaat dood of verdwijnt.
- er verkeerde bomen in een verkeerd microklimaat of bodemtype geplant worden, waardoor ze niet optimaal kunnen functioneren.
En er zijn vast ook veel andere redenen. Maar…
Jij kunt wat doen!
Allan Savory beweert dat als er met je land, je omgeving een probleem is – door plagen of juist droogte e.d., dat het alleen kan komen door je eigen mismanagement. Dat klinkt hard. Maar ik geloof dat het waar is.
- Haal de tegels uit je tuin
verschillende lagen bomen en struiken zorgen voor een klimaatbestendig systeem in de permacultuurtuin - Onderzoek hoe je een klimaatbestendige tuin kunt ontwerpen (of huur een ecologische tuinontwerper in!), en just do it
- Koppel je hemelwaterafvoer van het riool af en investeer in een ondergrondse infiltratiekrat, of maak een vijver (of allebei :-))
- Plant meer bomen – onderzoek eerst welke bomen passen in jouw landschap en ook goed zijn voor de inheemse biodiversiteit
- Plant in lagen – bomen omringd door geschikte struiken en onderbegroeiing . Tips over hoe je groepen planten kunt ontwerpen vind je hier.
- Laat het blad en organische materiaal van je bomen en planten gewoon liggen! Altijd! Voeg meer organisch materiaal toe! Je zult versteld staan van hoe snel er veel meer leven in je tuin komt en hoe weinig water je vervolgens hoeft te geven. Lees hier meer over mulch
- Spaar water van het afwassen, het handen wassen, de groente afspoelen e.d. op in een emmer en gooi het dagelijks op je tuin. Dat is letterlijk liters water vol met nuttige voedingstoffen die anders het riool ingaan om weer gezuiverd te worden (en je weet toch hoeveel miljoenen kWh energie ons rioolsysteem elke jaar slurpt? Nee? Lees het hier.) Als je een goed biologisch afbreekbaar afwasmiddel gebruikt, zuiveren de planten en het bodemleven dit water gratis voor je en is er minder belasting van het rioolsysteem.
“It’s not bloody rocket science” – zoals we dat in het Engels zeggen.
dwz: Zo moeilijk is het toch niet…
Heb je ook tips? Schrijf ze hieronder in de reacties…